Het Genootschap Van het Genot van het Boek las The left hand of darkness van Ursula K. Le Guin. Het Nieuwste Lid is een science fiction-liefhebber en dit boek stond, als onderdeel van de Penguin Galaxy-reeks, nog ongelezen in de kast. Dus ging het Genootschap voor de tweede keer in zijn bestaan aan de slag met science fiction. En dat viel beter mee dan eerst gevreesd.
The left hand of darkness (1969) gaat over gezant Genly Ai die naar de planeet Gethen wordt gestuurd. Hij probeert de lokale bevolking en haar machthebbers te overtuigen dat ze lid moeten worden van een soort van interplanetaire VN, de Ekumen. Genly moet in zijn eentje contact leggen, want de Ekumen, (interplanetaire VN, volgt u nog?) stuurt telkens maar één persoon om een nieuwe planeet te overtuigen. Genly belandt zo op de koude planeet waarvan maar een kleine strook bewoonbaar is, de zomers kort en de winters lang zijn.
De meeste leden van het Genootschap van het Genot van het Boek hebben niet bijzonder veel met science fiction. “Dat speelt zich altijd af in een stereoptype variant van de Middeleeuwen met zwaardvechten en tunieken en leren laarzen en dierenvellen en heel veel gedoe met datums en niet-bestaande talen. Ofwel is het iets met ruimteschepen en aliens en bordkartonnen personages”, vond Stichtend Lid Nummer 1. _The left hand of darkness_ is echte science fiction; het gaat over een imaginaire planeet met mensachtigen en er komen ruimteschepen in voor. Toch vond zo goed als iedereen het een goed boek.
Want wat The left hand of darkness zo boeiend maakt (en ook de reden waarom het als een van de klassiekers in het genre wordt beschouwd) is dat de bewoners van Gethen tweeslachtig zijn. Het is te zeggen, 21 tot 22 dagen per cyclus zijn ze tweeslachtig en 3 tot 5 dagen per cyclus zijn ze seksueel actief en krijgt elk van de twee partners vrouwelijke of mannelijke voortplantingsorganen. Dit gegeven loopt als een rode draad door het boek en Le Guin maakt er een boeiend gedachte-experiment van. Op Gethen hebben ze geen woord voor oorlog. Op Gethen is iemand die altijd hetzelfde geslacht heeft een pervert (zoals Genly die daardoor altijd een buitenstaander zal blijven), waar het bij ons eerder de uitersten zijn die als typisch vrouwelijk en mannelijk beschouwd worden. Op Gethen kan iedereen kinderen krijgen en iedereen loopt hetzelfde risico of kan dezelfde keuze maken. Op Gethen is de koning zwanger en sluit zich af van de buitenwereld om zijn kind te baren. Het doet je afvragen of wij zo normaal zijn als we denken te zijn en wat de consequenties zijn van onze opsplitsing in man-vrouw. Net door deze thematiek blijft het boek na 50 jaar ook boeiend om te lezen.
Ook het Nieuwste Lid, dat al menig science fiction-boek achter de kiezen heeft, was zeer te spreken over The left hand of darkness. Het boek is beter geschreven dan de gemiddelde sf-roman en Le Guin schrijft in een aangename stijl, de hoofdpersonages zijn geloofwaardig en helemaal uitgewerkt. Bovendien is de “world-building” erg goed en consequent. Er is een koud klimaat, dus er zijn niet veel grote dieren die er overleven. Bijgevolg is er ook geen melk of kaas of ander hoogwaardig eten, waardoor de mensen de hele dag door kleine dingen zoals noten eten. Er is maar een kleine strook van de ijskoude planeet bewoonbaar, reizen gebeurt vooral in de zomer, enzovoort enzoverder.
De meeste Leden van Het Genootschap van het Genot van het Boek, zowel de science fiction-believers als de non-believers, vonden de Left hand of darkness een goed boek en zichzelf iets meer pervers dan voordien. Stichtend Lid Nummer 1 raakte niet verder dan pagina 50, dus had per definitie geen recht op al te veel kritiek spuien. Volgende keer lezen we Het museum van de onschuld van Orhan Pamuk. Benieuwd hoe de world building daar in zijn werk gaat.
- 3,5 ster
- Quotes:
- Oracular ambiguity or statistical probability provides loopholes, and discrepancies are expunged by Faith.
- The man was like an electric shock – nothing to hold on to and you don’t know what hit you.
- (…) decisions are reached by council and consent, not by consensus or command.