Siddhartha vertelt het verhaal van een Indische jongen uit de hoogste klasse die breekt met de ouderlijke traditie en zich samen met zijn vriend Govinda aansluit bij de Samanen. Ze geven alle rijkdom en status op en volgen de strikte leer van deze rondtrekkende ascetische bedelaars. Dan horen ze van het bestaan van de Buddha, de Verlichte, en verlaten ze op hun beurt de Samanen. Govinda voegt zich bij de volgelingen van Buddha, Siddhartha weigert te geloven dat een leraar hem tot harmonie zal brengen en trekt verder.
Herman Hesse is een Duitse schrijver uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Zijn meest bekende en invloedrijke boek is Siddhartha dat in 1922 werd gepubliceerd. Het boek en de schrijver braken pas door na zijn Nobelprijs in 1946. In 1951 werd de roman in de Verenigde Staten gepubliceerd en in de jaren 60 werd het de bijbel van een nieuwe generatie in die zich in volle koude oorlog wilde afzetten tegen de waarden van hun ouders en in Siddhartha een rolmodel vonden.
Siddhartha is niet zozeer een roman maar eerder een religieuze en filosofische tekst. De taal is erg eenvoudig en poëtisch zoals vele religieuze teksten. Het vrij eenvoudige verhaal is een kapstok voor Hindoeïstische en Boeddhistische wijsheid. Toch heeft het boek door de non-conformistische en individualistische held een westers hart en wordt het boek vaak gezien als een brug tussen 2 werelden.
Siddhartha leest erg vlot en hoewel veel van de inhoud mijn ene oor inging en het andere weer uit, bleven enkele beelden en ideeën toch hangen, bijvoorbeeld hoe Hesse het klassieke beeld van “de rivier” in eenvoudige woorden beschrijft.
Hij zag: dit water liep en liep, voortdurend liep het, en het was toch altijd hier, was altijd en immer hetzelfde en toch elk ogenblik nieuw! O, wie dit kon vatten, dit kon begrijpen! Hij begreep en vatte het niet, voelde alleen een vermoeden opkomen, een verre herinnering, goddelijke stemmen.
Hesse stelt in dit boek ook de waarde van woorden en onderwijs in vraag, in plaats van het leven zelf te beleven.
Kennis kun je mededelen, maar wijsheid niet. Je kunt wijsheid krijgen, je kunt haar beleven, je kunt vol wijsheid zijn, je kunt er wonderen mee doen, maar vertellen en onderwijzen kun je haar niet.
Dat alles maakt van Siddhartha een buitenbeentje in de vele nobelprijsromans, een rebel en onrustige ziel op zoek naar harmonie. Zeker iets om nog eens terug vast pakken, maar nu niet, want nu moet ik verder.
Quotes:
Ik heb de brahmanen vragen gesteld, jaar na jaar, ik heb de heilige Veda’s vragen gesteld, jaar na jaar, heb de vrome Samana’s vragen gesteld, jaar na jaar. Misschien was het, o Govinda, even goed, was het even verstandig en even heilzaam geweest als ik de neushoornvogel of de chimpansee vragen had gesteld.
“Wat heb jij geleerd, wat kun jij?”
“Ik kan denken. Ik kan wachten. Ik kan vasten.”