“Is het zo diep dat ik het niet snap of is het gewoon verwarrend?” opperde de Voorzitter. En een zucht van verlichting ging door het voltallige Genootschap van het Genot van het Boek. Als zelfs onze Eerwaarde Voorzitter hier en daar een metafoor niet helemaal begrepen had, dan konden de overige Leden ook schoorvoetend toegeven dat ze misschien ergens ook wel toevallig een paragraafje uit Op aarde schitteren we even niet helemaal hadden kunnen plaatsen in het grotere geheel.
Op aarde schitteren we even is de debuutroman van Ocean Vuong. Het is een brief van de twenty-something Little Dog aan zijn moeder en vertelt de levenswandel van drie generaties Vietnamese inwijkelingen in de Verenigde Staten. De roman wordt alom geprezen en bekroond, maar het oordeel van de Leden van het Genootschap van het Genot van het Boek, dat is natuurlijk nog wat anders.
Vuong schrijft met zijn achtergrond als dichter erg poëtisch en dat levert een aantal bijzonder mooie zinnen en metaforen op. Voor het Genootschap had het ook wel met een clevere woordspeling of metafoor minder gekund: het gegoochel met woorden leidde soms de aandacht af van de plot en de personages. Naast de mooie zinnen zijn het immers in de eerste plaats de personages die het boek zuurstof geven. De favoriet van het Genootschap is de oma die in volle Vietnamoorlog zwanger wordt van een Amerikaans soldaat en vervolgens door allerhande omstandigheden met een andere trouwt. Later zal zij de wonderlijkste verhalen aan haar kleinzoon vertellen. De relatie van het hoofdpersonage met zijn moeder is wat moeizamer, dubbelzinniger en gelaagder, balanceert een enkele keer op de rand van de pathetiek, maar vormt tegelijk de ruggengraat van het boek.
Op aarde schitteren we even is een genre-overschrijdende roman. Hij begint als een klassiek boek met de ietwat oubollige brief-aan-mijn-moeder-kapstok. Geleidelijk neemt het poëtische element de overhand, tot zelfs de bladspiegel toe, die op een gedichtenbundel begint te lijken. Dat bracht menig Genootschapslid in de war. De Secretaris had bijna zijn geld in de boekenwinkel teruggevraagd: het laatste deel valt namelijk uiteen in korte al dan niet relevante beschouwingen, alsof het boek nog niet helemaal af is.
Op aarde schitteren we even is een interessant boek dat de grenzen aftast van wat je een roman kan noemen, erg mooi en indringend geschreven en in het laatste deel misschien net dat tikje te veel poëtisch experiment.
Quotes
– As if a name can be more than one thing, deep and wide as a night with a truck idling at its edge, and you can step right out of your cage, where I wait for you. Where, under the stars, we see at last what we’ve made of each other in the light of long-dead things – and call it good.
– Je hoeft niet als de buffels te zijn. Je kunt stoppen.